کد مطلب:27099 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا از نظر ماهوي بين يك مسلمان و يك شخص مسيحي تفاوتي وجود دارد؟

هويت و حقيقت انسان و تغيير و تحول او فقط به مسلمان بودن يا مسيحي بودن نيست.

انسان موجودي قابل انعطاف و به تعبير قرآن مجيد ملهم است. يعني سرشت و فطرت او بگونهاي است كه ميتواند حق و باطل، نيك و بد، زشت و زيبا، خير و شر و نقص و كمال را تشخيص و بسوي آنها حركت كند و در اين انتخاب و حركت هويت و شخصيت خود را بسازد.

پس اينكه صرفاً نامش مسلمان يا مسيحي است ايجاد هويت و حقيقت و به تعبير قرآن شاكله نميكند.

فلاسفه اسلامي از زمان بو علي معتقد شدند كه عمل انسان، پندار و گفتار انسان، انسان را به شكل خودش در ميآورد، چنانكه قرآن مجيد در سوره اسرا ميگويد:

قل كل يعمل علي شاكله

يعني انسان، مسيحي يا مسلمان، مادام كه عقايد و پندار او از روي تقوي، تذهيب نفس و معرفت نباشد فرق نميكند. وقتي انسان عملي را مرتكب ميشود، انديشة آن عمل در روحش پيدا ميشود، تصور آن عمل و غايت آن عمل بر او پيدا ميشود و روحش با آن عمل نوعي اتحاد پيدا ميكند، اين است كه بعد از آنكه عمل پايان يافت، اثري از آن در روح انسان باقي ميماند. اگر همين عمل تكرار شود، اثر اولي عميقتر ميگردد و روح و هويت انسان را به شكل خود در ميآورد.

استاد مطهري ميفرمايند: آقاي خميني كه درس اخلاق ميگفتند، از آن حرفهايي كه هميشه بر آن مبنا تكيه ميكردند و حرف ميزدند، همين مسئله اثر گذاشتن عمل روي روح انسان بود كه چگونه هر عملي يك صورت مشابه و متناسب با خودش بر روي روح انسان باقي ميگذارد.

در روايات داريم كه وقتي انسان گناه ميكند نقطه سياهي در فطرت پاك انساني او پيدا ميشود و با تكرار گناه آن سياهي توسعه مييابد تا آنجا كه تمام سفيدي فطرت را ميپوشاند. پس شاكله همان شخصيت اكتسابي انسان است كه از مجموعه غرايز و عوامل تربيتي و اجتماعي حاصل شود.

اين حديث از سر درديست كه من ميگويم تا بر آتش ننهي بوي نيايد ز عبير

گر بگويم كه مرا حال پريشاني نيسترنگ رخسار خبر ميدهد از سرضمير

اما آنچه مربوط به نفس اسلام و مسيحيت كنوني است از آن جهت كه پيروي از اسلام پس از مبعوث شدن پيامبر همان عقيده حقي بود كه مسيحيت و ساير اديان به آن دعوت شدند از اين نظر پيروي از اين حق مسلم تأثير مطلوب خود را در شكل گيري شخصيت انسان خواهد گذارد در مقابل پيروي از غير اسلام به استناد قرآن كريم (و من يبتغ غير الاسلام ديناً فلن يقبل منه) هرگز از او پذيرفته نبوده موجب هلاكت ميباشد.